Satranç sonsuz eski, fakat hem de sonrasız yenidir; kuruluşu mekanik, sadece yalnız hayalgücü ile etkilidir; geometrik açıdan durağan(durgun) bir alanla sınırı olan olmakla beraber kombinasyonlarında sınırsızdır, devamlı kendini geliştiren, sadece gene de verimsiz, hiçbir yere götürmeyen bir düşünme eylemidir; hiçbir şey hesaplamayan bir matematik, esersiz bir sanat, temelsiz bir mimaridir.
Stefan Zweig‘ın, 1942 senesinde, Hitler iktidarından kaçarak sürgün yaşamı yaşamış olduğu Buenos Aires’te yayımladığı Satranç adlı romanı, hem yazarın intiharından ilkin bıraktığı bir veda mektubu hem de direkt Nazizm’i hedef almış olduğu tek tasarı eseridir. New York’tan Buenos Aires’e meydana getirilen bir vapur yolculuğunda, dünya satranç şampiyonu Mirko Czentovic, kendisi için beklenmedik bir rakip olan Dr. B. ile karşılaşır. İsimsiz bir amatör olan bu gizemli rakibin satrançla tanışmasının muhteşem bir hikâyesi vardır. Bir Nazi kurbanı olan Dr. B., o kara günlerde yalnız satranç yardımıyla ayakta kalabilmiştir.
