Sovyet Sosyalizmi ve Tarihin Dersi: 26 Aralık 1991 – 19:32 Kitap Açıklaması
Çin’in sosyalizmin zamanı üstüne en mühim araştırmacılarından olan Li Shenming’in bu iki ciltlik eseri dünyanın ilk toplumcu devleti Sovyetler ve 93 senelik parlak bir komünist partisinin niçin dağıldığını incelemektedir. Kitabın 1.cildi Çinli araştırmacıların araştırmalarını sunmaktadır. İkinci cilt ise başta Rusya olmak suretiyle Çin ve dünyadaki öteki araştırmacıların görüşlerini içermektedir. Şüphesiz bu incelemenin amacı dünya toplumcu akımının bu büyük vakadan çıkarabileceği derslerle ilgilidir. Böylece kitap dünya sosyalizminin tarihini incelemek ve tartışmak isteyenler ve Rus Marksistlerin de görüşlerini incelemek için oldukca varlıklı veriler sunmaktadır.Kitap hem de bugünkü Rusya toplumundaki durumu ve Sovyet tarihinin iyi mi değerlendirildiği üstünde durmaktadır. Bugün Rus aydınlarının bu tarih üstüne düşünceleri büyük değişiklik göstermektedir. Kitap bilhassa, Gorbaçov, Yeltsin ve Putin periyodu arasındaki farklılıkları incelemekte, Putin yönetiminin, ABD ve NATO’dan gelen tehditleri savuşturmak için ülke içinde almış olduğu önlemleri değerlendirmektedir.Çinli Marksist araştırmacılar 1970’lerin sonlarından itibaren Sovyetler Birliği zamanı ve toplumu üstüne araştırmalarda, mühim bir gelişme kaydetmeye adım atmıştır. Bu gelişme Çin’in motoru olan Ç.K.P’nin kuramsal araştırma araştırma alanında bilhassa 1957’den itibaren adım adım savrulduğu hatalı “sol” çizginin aşması ile bağlantılıdır. Bilhassa 1966-76 Kültür Devrimi döneminde Sovyetler Birliği zamanı ve Sovyet Komünist Partisi hakkında oldukça absürd fikirler ve araştırılması tabu olan alanlar yaklaşımı egemen olmuştu. Söz konusu dönemde bu alanda neredeyse hiçbir ciddi ürün ortaya çıkmamıştı. Çin’in bu alandaki en elit eski dönem araştırmacısı olan Chen Zhihua’ya bakılırsa “bunun sonucunda bu ülkede kapitalizmin restore edilmiş olduğu ve hatta “toplumsal emperyalist” bir cemiyet kurulduğu düşüncesi emsalsiz bir doğru olarak kabul edilmişti. Bilimsel tarihsel maddecilik yerine doğrularla, yanlışların iç içe geçmiş olduğu bir eklektik bir bakış etkiliydi. Bu araştırmacıya bakılırsa dünyada üstünde en fazla duygusallığın ve önyargının bulunmuş olduğu tarih Sovyet tarihidir ve bu yüzden Marksistlerin işi oldukca daha zorlaşmaktadır. Batılı siyasal çevreler ve çeşitli Sovyet liderleri bu önyargıları oluşturmak için ellerinden gelen tüm çabayı göstermişlerdir.Çin’de hızla gelişen emekler içersinde, son 25 yıl içersinde bu alanda 200’ye yakın bilimsel niteliği olan kitap, mühim Sovyet figürlerine ilişkin monografi türü kitap dahil olmak suretiyle 112 tercüme kitap ve 600’e yakın bilimsel yazı yayınlanmıştır. Çinliler araştırma sürecine oldukça geç başlamalarına rağmen toplumsal ihtiyacın zorlaması ile oldukça sağlam bir temelde yola koyulmuşlardır. Araştırma kaynakları zenginleşmiş, Batılı ve Rus araştırmacıların görüşlerinden yararlanılmış, genel anlamda değişik ve varlıklı bakış açılarını içeren bir disiplin oluşmuştur.Dünya tarihsel ilerleme boyutundan bakıldığında, Marx’ın sosyalizm teorilerini Rusya toplumunda yerelleştirmeye ve çağa uyarlamaya çalışan, dünyanın ilk toplumcu devletinin inşa çabası 20.yüzyıl ve daha sonraki insani gelecek açısından en mühim olayların başlangıcında gelmektedir. Bu büyük vaka Marx’ın kapitalizmin çöküşü, sosyalizmin zaferi kaçınılmazdır biçimindeki teorisinin açık kanıtını oluşturmuştur. Bununla beraber olayın kapitalizmin en geri parçasında gerçekleşmesi, hem doğu, hem batı halklarında büyük bir şuur sıçramasına yol açmıştır. Yazara bakılırsa Sovyet tarihinde dört figür ve dört dönem ele alındığında sosyalizmin inşasında en yaratıcı kuramsal ve ergonomik çabanın Lenin ve Stalin döneminde yürütülmüştür. Buna rağmen Kruşçev ve Brejnev dönemleri ise kuramsal açıdan gerileme, yapıbozum, pratikte ise başarısız reformlar, var olanı tüketme zamanıdır. Brejnev periyodu tutucu istikrar ve ayrıcalıklı elitin oluşum zamanıdır. En yaratıcı kuramsal ve ergonomik çabanın Lenin ve Stalin döneminde olması bu zamanda ciddi hataların ve sorunların bulunmadığı anlamına gelmemekte, ek olarak bu zaaflar daha sonraki dönemde düzeltilmeden korunmaktadır. Lenin ve Stalin’in kurmuş olduğu Rusya’ya emsalsiz toplumcu model hemen sonra kısmi nitel dönüşümler geçirmiş olmasına rağmen, sosyalizmden aslolan köklü uzaklaşma ve kopuş süreci Gorbaçov döneminde yaşanmıştır. Kitapta dünya sosyalizminin mühim, fakat tarihsel görevi üstünde mühim tartışmalar yürütülmekte olan Stalin üstüne meydana getirilen mühim araştırmalar bulunmaktadır. Okuyucu sosyalizmin en kıymetli eserlerinden birini tartışan bu kitapta bu tartışmayı oldukca çeşitli açılardan ele alan düşünceleri münakaşa olanağı bulabilecektir.Cem Kızılçeçİnce Kapak: Sayfa Sayısı: 500Baskı Yılı: 2013e-Kitap: Sayfa Sayısı: 487Baskı Yılı: 2013Dili: TürkçeYayınevi: Canut Yayınevi Sovyet Sosyalizmi ve Tarihin Dersi: 26 Aralık 1991 – 19:32 PDF E-Kitap
